تجزیه زنده مانی و بررسی اثر عوامل مختلف بر آن در بره های گیلانی

هدف از این پژوهش برآورد پارامترهای ژنتیکی و غیرژنتیکی مرتبط با زنده مانی و تجزیه و تحلیل زنده مانی در بره های استان گیلان بود. در این پژوهش از رکوردهای طول عمر و زنده مانی 41037 راس بره حاصل از 496 راس قوچ و 10256 راس میش گوسفندان گیلان که طی سال های 1369 تا 1392 به وسیله سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان جمع آوری شده بود، استفاده شد. اطلاعات مورد استفاده شامل اطلاعات کامل شجره، جنس بره، سال، ماه و روز حذف، سن میش در زمان زایش، سال، ماه و روز تولد و نوع تولد بره، وزن تولد و وزن سه و شش ماهگی بودند. داده های مربوط به طول عمر با استفاده از مدل های خطی و داده های مربوط به زنده مانی در سنین مختلف از تولد تا یک سالگی به وسیله مدل های آستانه ای در قالب روش بیزی و مدل تجزیه بقا با استفاده از تابع ویبول آنالیز شدند. هم چنین به منظور بررسی ارتباط ژنتیکی میان طول عمر و اوزان بدن از مدل دوصفته خطی-خطی و جهت بررسی ارتباط ژنتیکی میان زنده مانی و اوزان بدن از مدل دوصفته خطی-آستانه ای استفاده شد. این مدل ها شامل اثر عوامل ثابت از قبیل سال و ماه تولد بره، جنس بره، نوع تولد، سن مادر و متغیر کمکی وزن تولد بره ها به صورت خطی بودند. وراثت پذیری مستقیم طول عمر بره¬ها در مدل خطی در حد پایین و برابر با 0/03 برآورد شد. وراثت پذیری مستقیم زنده¬مانی با مدل آستانه ای و روش بیزی از تولد تا 60، 90، 180، 270 و 365 روزگی در حد پایین و به ترتیب برابر با 0/17، 0/16، 0/08، 0/04 و 0/04 و وراثت پذیری مادری آن ها 0/21، 0/18، 0/15، 0/08 و 0/08 برآورد شد. وراثت پذیری های مستقیم زنده مانی در سنین مختلف از تولد تا یکسالگی، در مقیاس لگاریتمی و وراثت پذیری موثر حاصل از مدل حیوانی تجزیه بقا دارای تابع ویبول در حد پایین و نزدیک به صفر بدست آمد. بنابراین تجزیه زنده مانی با استفاده از مدل های غیر خطی آستانه ای و مدل تجزیه بقا با استفاده از تابع ویبول منجر به برآورد غیر یکسانی از پارامترهای ژنتیکی شد. با توجه به وراثت پذیری پایین زنده مانی به منظور بهبود زنده مانی در بره ها از تولد تا یک سالگی می توان با بهبود شرایط محیطی و مدیریتی و با انتخاب غیرمستقیم از طریق صفات هم بسته با این صفت که وراثت پذیری بالایی دارند از میزان حذف بره ها کاست تا میزان زنده مانی بره های گیلان در گله افزایش یابد.